Anne sütü ile beslenen çocukların, anne sütüyle beslenmeyen çocuklara göre daha az enfeksiyona (örneğin; ishal ve orta kulak iltihabı gibi) maruz kaldığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.* Bunun nedeni anne sütünün içinde, yeni doğan bebeğin bağışıklık sistemini geliştirmesine yardımcı olacak çok fazla antikor bulunmasıdır. Ayrıca anne sütündeki besin maddelerinin dengesi, bebeğin gelişimi boyunca tüm ihtiyaçlarına uyumludur.

Anne sütü hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bu bölümün devamını okuyun.

Bebeğiniz neye ihtiyacı olduğunu size bir şekilde anlatacaktır. Hatta zaman içerisinde onun işaretlerini yorumlamayı da öğreneceksiniz. Bebeğinizi mümkün olduğunca sık besleyin. Özellikle ilk zamanlarda size sadece açlık işaretleri verir. Muhtemelen 2-3 saatte bir emzirilmesi gerekecektir ve 4 saatlik düzenli ritimlerin başlaması için en az 6-8 hafta geçmesi gerekmektedir. 

Bir anne olarak, elbette bebeğinizin yeterince süt aldığından, karnı doyduğundan ve sağlıklı olduğundan emin olmak istiyorsunuz. Aldıkları sütün tam miktarını bilmek zor olduğundan, aşağıdaki işaretleri izleyebilirsiniz:

• Bebeğinizin ağzı meme ucunuzun nerdeyse tamamını kaplar ve süt gelene kadar şiddetli bir şekilde emmeye başlar.
• 24 saatlik bir sürede yaklaşık 6-8 kez veya ilk başlarda daha sık emerler.
• Bebeğiniz mutlu ve sağlıklı gözükür, uyanık olduğunda ise oldukça aktif ve dikkatlidir.
• Bebeğiniz her gün kilo alır ve gün içerisinde birçok kez bezini ıslatır.

Bebeğinizin mutlu olmadığına ve sütünüzün yetersiz olduğuna dair şüpheniz varsa, bebeğinizin ihtiyaçlarını nasıl karşılayabileceğiniz konusunda sağlık uzmanınız ile görüşün.

Bir emzirmenin ne kadar süreceği bebeğe bağlıdır. Bebeğiniz gerçekten sütü içtiği sürece (yani sadece rahatlamak için emmiyorsa) beslemeye devam edebilirsiniz. Ancak ilk başlarda bir memeden yaklaşık 10 dakika süt vermenizi, sonra memeden ayırıp gazını çıkarmanızı ve doyana kadar diğer memeden vermenizi tavsiye ederiz.

Süt kanallarının tıkanmasını önlemek için en son hangi göğüste emzirmeyi bıraktıysanız oradan devam edin ve bebeğinizin her iki memeyi de boşalttığından emin olun.

Kendi kan dolaşımınız içinde bulunabilen maddeler, genelde (çeşitli derecelerde) anne sütüne de geçebilir. Bu nedenle herhangi bir ilaç kullanmaya başlamadan önce hekiminiz ile görüşmelisiniz. 

Doğum sonrası kurslarla pelvik tabanınızı güçlendirdikten sonra tekrar egzersiz yapmaya başladığınızda, emzirme hormonlarının sütün iyi akması için bedeninizi açık ve yumuşak bir şekilde tuttuğunu unutmayın. Bu nedenle en iyisi, ani duruşlar içeren squash veya tenis gibi sporlardan kaçınmanızdır. Yüzme, yürüyüş, yoga ve bisiklete binmek daha iyidir. Ayrıca üzerinize iyi oturan bir emzirme sutyeni giyerseniz, spor yapmanın önünde hiçbir engel kalmaz.

Emziren annelerin zaman zaman dinlenebilmeleri ve bu sırada bebek bakımı konusunda yardım almaları gerekebilir. Ancak, bebeklerin doğumdan sonraki ilk 8 haftasının özel bir dikkatle izlenmesi gerekir. Annelerin büyük bir kısmı günlük yaşamlarında işlerine kesintisiz olarak devam ederler, ancak bu, kendilerine çok fazla baskı uygulamalarına neden olur. Çoğu anne, doğum yapmanın inanılmaz bir güç ve çaba gerektirdiğini unutur, aslında doğumdan sonra bolca dinlenmeleri ve çocuklarını daha iyi tanımak için onlarla zaman geçirmelerine ihtiyaçları vardır.

Anne sütünü nasıl sağacağınız, saklayacağınız ve ısıtacağınızı, bebeğinizin ne kadar anne sütüne ihtiyaç duyacağını hekiminizle iletişime geçerek öğrenebilirsiniz. O zamana kadar bebeğiniz emzirmekten mutluluk duyacaktır ve arada sırada biberonla beslemeniz sorun olmayacaktır.

Anne sütüyle birlikte enerjinizin ve besin öğelerinin büyük bir kısmını bebeğinize geçirirsiniz. Dolayısıyla emzirme süresince, ortalama olarak bir kadından daha fazla kaloriye ihtiyacınız olur. Emzirme, bedeniniz için ağır bir iştir. Sadece emziriyorsanız, yeterince süt üretmek için günde fazladan 500 kcal enerjiye ihtiyacınız olur. Dengeli bir beslenme bu dönemde özellikle önemlidir. Ancak beslenme düzeninizi değiştirmenize gerek olmaz. Hamilelik sırasında da önemli olan aşağıdaki basit kuralları uygulamanız yeterli olacaktır:

- Bitki bazlı gıdalardan ve tatlandırılmamış içeceklerden bol bol tüketin.

- Hayvansal ürünlerden ortalama bir miktar tüketin.

- Sadece ufak miktarlarda yağ ve şeker tüketin

Günde beş veya altı ufak öğün, üç büyük öğün yemekten daha iyidir. Günde birkaç kez protein almalı ve tabi ki taze meyve-sebze, tam tahıllı ürünler ve patates tüketmelisiniz.

Yalnızca emzirirken günde fazladan 500 kcal’ye ihtiyacınız olur. Bedeniniz, hamilelik sırasında oluşan yağ depolarından enerji ihtiyacınızın bir kısmını karşılar. Geri kalanı ise ek gıdalardan gelir. Ancak enerji açısından düşük olsa bile, özellikle besin öğeleri yönünden zengin gıdalar üzerine odaklanın. Bunun nedeni, emzirirken besin öğelerine duyulan ihtiyacın, enerjiye duyulan ihtiyaçtan çok daha fazla olmasıdır.

Emzirme sırasında özel bir diyete gerek olmaz. İstediğiniz her şeyi yiyebilirsiniz. Ancak, alkolden kesinlikle uzak durmalısınız.

Her biri yaklaşık 500-600 kcal olan, sağlıklı, besleyici; örnek 4 öğünü sizin için sıraladık:*

• Balık ruloları: 1 adet çavdar rulosu + 100g somon + 1 küçük karışık salata + 1 bardak elma suyu
• Çorbayla ve peynirli sandviç: 1 dilim tam tahıllı ekmek + 1 çay kaşığı margarin veya tereyağı + 1 küçük dilim peynir + 1 kase sebzeli erişte çorbası
• İçi doldurulmuş rulo: 2 dilim tam tahıllı ekmek + 2 dilim peynir + 2 çay kaşığı tereyağı + 1 yoğurt + 1 tatlı kaşığı parçalanmış fındık-fıstık + 1 parça meyve
• Sıcak öğün: 1 porsiyon (100g) balık + 1 yemek kaşığı zeytin yağı + 2 büyük patates + 6 yemek kaşığı sebze + 1 kase meyve salatası

* Kaynak: "Die beste Ernährung für Baby und Kleinkind" von Ute Alexy und Anette Hilbig, S.52.

Bedeninizin hamilelik ve doğumdan sonra mümkün olduğunca hızlı toparlanabilmesi için iyi ve sağlıklı besinler tüketmek önemlidir. Sağlıklı besinler aynı zamanda emzirme dönemini fiziksel olarak yönetmenize de yardımcı olur. Aşağıda emzirme süresince beslenme düzeninizi nasıl en iyi hale getirebileceğinize dair tavsiyeler bulunmaktadır:

• Çeşitli besinlerden oluşan dengeli bir beslenme düzenine sahip olduğunuzdan ve düzenli aralıklarla yemek yediğinizden emin olun.
• Günlük menüde bolca sebze ve meyveye yer verin.
• Yağsız et, söğüş et (salam-sosis gibi) ve yumurtadan orta miktarda tüketin.
• İdeal olarak haftada iki kez balık yiyin. Bu öğünlerden birisi somon, uskumru veya ringa balığı gibi yağlı balık olmalıdır.
• Günde yaklaşık 300-450 g süt ve süt ürünleri tüketin.
• İyot tüketiminize dikkat edin, iyotlu tuz kullanmanız ve ek olarak doktorunuza danıştıktan sonra, 100µg iyot içeren iyot tabletlerini takviye olarak almanız tavsiye edilir.*

Bebeğinizin karnında şişkinlik oluyorsa, bunun nedeni beslenme biçiminiz olmak zorunda değildir. Ancak lahana, soğan ve sarımsak gibi şişkinlik yapan gıdalardan kaçınarak ve durumu gözlemleyerek bebeğinizin rahatsızlığını azaltıp azaltmadığını görebilirsiniz. Yine de önleyici bir tedbir olarak bu yiyeceklerden kaçınmanız şart değil.

Sağlık uzmanı ile iletişim halinde olup, emzirme için birlikte uygun bir diyet tasarlamanızı öneririz. Ayrıca uzmanlar, hangi yiyeceklerin emzirmeyi desteklediğine dair değerli öneriler de sunabilir.

* Kaynak: DGE DACH-Referenzwerte für Nährstoffzufuhr, 2. Auflage, 1. Ausgabe 2015.

Emzirme sırasında besin değeri yüksek ve sağlıklı bir diyet oldukça önemlidir. Beslenme piramidi, öğünlerin içeriği ve günlük planlamasıyla ilgili pratik bilgiler sunmaktadır:

• Bolca şekersiz içecek, sebze, meyve, patates, makarna ve pirinç tüketin
• Yağ, tereyağı, kek, tatlı, reçel ve şekerden sadece çok az miktarda tüketin.

Emzirme döneminde sıvıya olan ihtiyacınız artar. Her emzirme öncesinde bir bardak su, meyve suyu veya bir fincan şekersiz çayı hazır bulundurun ve sadece susuzluğunuzun size yön vermesine izin verin.

Emziriyorken asla sigara içmeyin veya alkol tüketmeyin. Ayrıca kilo verdiren diyetlerden de kaçının. Bedeniniz süt üretmek için tüm enerjinize ihtiyaç duyar. İlaçlarla ilgili olarak her zaman doktorunuza danışmalısınız. Turpgillerden olan sebzeler ve balık gibi gıdalardan özellikle kaçınmanıza gerek olmaz. Aslında somon, ringa balığı, uskumru veya ton balığı gibi yağlı balıkları tüketmek; değerli, uzun zincirli omega-3 yağ asitleri almanıza yardımcı olur.